Kijk Uit wint beslissende streekderby

De Wijker Toren 1 - Kijk Uit 1    2½ - 5½

Bij het ingaan van de laatste ronde van de landelijke KNSB competitie was de stand klasse 3D als volgt:

Kijk Uit moest in de laatste ronde tegen de De Wijker Toren spelen hetgeen inhield dat we bij verlies of een gelijkspel zouden degraderen (twee clubs degraderen). Voor onze tegenstander was het credo: gelijkspelen of winnen. Kortom de belangen waren groot in de laatste ronde die zaterdag 15 mei 2004 gespeeld moest worden.

Om deze reden koos teamleider Peter Hamersma ervoor om de opstelling enigszins aan te passen, zodat onze tegenstander niet precies wist welke tegenstander aan welk bord zou spelen. Overigens verwachtte hij hetzelfde van onze Beverwijkse tegenstanders!

Nadat we de auto’s hadden geparkeerd aan de overzijde van het spoor bij de bioscoop arriveerden we even voor de klok van één, na een korte wandeling van circa vijf minuten, bij bar "Bodega de Schaker" in Beverwijk. De spanning was voelbaar en beide teamleiders overhandigden de opstelling aan wedstrijdleider Jan Sinnige en om precies 13.00 uur begon de wedstrijd. Beide teams hadden inderdaad een gewijzigde opstelling! Als teamleider maak je vooraf een "nulhypothese" van wie kan winnen en wie verliest. Nu waren de tegenstanders bekend en dan kijk je snel wie tegen wie speelt en hoe je 4½ punt kunt winnen.
Op basis van de ELO punten had de teamleider van De Wijker Toren bij aanvang berekend dat Kijk Uit met 5 - 3 zou verliezen. Dit is niet verwonderlijk, want onze tegenstander heeft gewoon spelers met een hogere ELO waardering. Kortom waar moet je als (optimistische) teamleider vanuit gaan? Mijn (optimistische) analyse vooraf: Arent wint, Colleen en Peter remise, Martin verliest, André remise, Jaap wint en aan de laatste twee borden halen we een punt. Vooral de lage borden was ik niet echt gerust op gezien de sterkte van de tegenstanders (ELO’s van 2026 en 2010 respectievelijk).

Dat het anders loopt, zal uit mijn verhaal blijken.

Na circa 1½ uur waren aan de borden van Colleen Otten en Peter van Nieuwenhuizen stellingen ontstaan die een sterk remise karakter hadden. Gezien mijn uitgangspunt zou ik vrede hebben gehad met twee remises. Om half vier biedt Colleen haar tegenstander Wim Boom remise aan, die op zijn beurt dit weigerde. De vraag als teamleider in zo’n wedstrijd is, waarom weigert de tegenstander deze remise? Zij hebben genoeg aan een gelijk spel. Staan wij dan beter? Objectief bezien stonden we op dat moment zeker niet beter. Jaap was niet goed uit de opening gekomen en had in een gedrongen stelling noodgedwongen een stuk moeten offeren en aan de andere borden was de winst nog ver te zoeken. Omgekeerd boden zij wel remise aan op bord 3. De stelling van Peter was ook zodanig dat een remise de meest logische uitslag moest zijn. Dus wij accepteerden de remise: ½ - ½.
In de laatste wedstrijden begint Sebastiaan van Westerop steeds "solider" te spelen en minder (zoals ik dit pleeg te noemen) op zijn "Sebastiaans" . Hij speelde geconcentreerd tegen een sterke tegenstander en wist op het beslissende moment een beslissende manoeuvre uit te voeren. Zijn tegenstander die minder tijd had, kon de complicaties uiteindelijk niet het hoofd bieden en verloor. Dus rond vier uur stonden we voor! ½ - 1½.

Aan ons eerste bord speelde Arent van Nieukerken met de witte stukken en dat betekent altijd een e4 opening. Als Arent de kans krijgt zal hij de scherpste voortzetting kiezen die mogelijk is. Ook vandaag deed hij dat. Je moet als speler, maar ook als teamleider, geen hartklachten hebben als je zag wat Arent op het bord "toverde". Ik heb de opening nog kunnen noteren, speelt u maar even mee: 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d4 exd4 5. 0-0 Lc5 6. e5 d5 7. exf6 dxc4 8.Te1+ Kf8 9. Lg5 Dd6 10. Pbd2 Lf5 11. Pxc4 Dd5 12. Lh6!? U ziet het vervolg al? Ik niet! U begrijpt dat je als teamleider, maar op de deskundigheid van je speler vertrouwt, maar wint dit ? Het vervolg: 12. …. gxh6 13. Dd2 (hier dacht Arent relatief lang over na, mijns inziens de meest voor de handliggende zet) Le6 (noodzakelijk) 14. Dxh6+ Ke8 15. Pg5 Tg8 16. Txe6! Kd7 17. Dxh7 Tf8 18. Te5 Pxe5 Df4+ 19. Pxe4+ tot hier kon ik de notatie bijhouden. De hypernerveuze Arent had echter zo veel tijd gebruikt dat hij nu nog 20 zetten in circa 5 minuten moest doen. Hij kwam aanvankelijk goed uit de variant, maar door tijdgebrek ging het mis en hij verloor de partij. De eerste teleurstelling was binnen en ik moest mijn prognose bijstellen (maar hoe?). De stand was weer gelijk: 1½ - 1½.

Hier nogmaals de partij maar nu met commentaar van Arent zelf.
Arent van Nieukerken - Paul de Rooi. Bondswedstrijd 3e klasse KNSB.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d4 exd4 5. 0-0 Lc5 6. e5 d5

7. exf6 (rustiger is 7. Lb5 na mijn zet komt de beruchte Max Lange-aanval op het bord, waarover het laatste woord na meer dan honderd jaar nog altijd niet gesproken is) 7. ... dxc4 8. Te1† Kf8 (normaal is Le6 waarna onoverzichtelijke verwikkelingen ontstaan) 9. Lg5 Dd6 10. Pbd2 Lf5 11. Pxc4 Dd5

12. Lh6!? (na 12. Pe3 krijgt wit een klein voordeeltje; van mijn riskante offer had ik de consequenties van te voren niet geheel overzien) 12. ... gxh6 13. Dd2 Le6 ("terugzetten" zijn altijd verrassend; wit wint na 13. ... Kg8 14. Dxh6 Lf8 [deze "terugzet" had ik wel berekend] 15. Dg5† met damewinst of mat; na 13. ... Le6 is de situatie volkomen onduidelijk [tenminste voor de mens - de computer zou er waarschijnlijk snel uit zijn]. Ik begon nu "tijd te vreten") 14. Dxh6† Ke8 15. Pg5 Tg8 (op 15. ... Dxc4 had ik 16. Pxf7 geprobeerd, met moeilijk berekenbare gevolgen)

16. Txe6† Kd7 (à tempo gespeeld. De Rooi verdedigt koelbloedig. Op 16. ... fxe6 volgt natuurlijk 17. f7†) 17. Dxh7 Taf8? (hierna komt wit in beslissend voordeel. Beter was eenvoudig 17. ... Dxg5 18. Dxf7† Kd8 19. g3 met weer onduidelijk spel) 18. Te5! (een venijnige zet. Nu wist ik dat ik gewonnen stond, maar ik had nog maar zeven minuten over, tegenover De Rooi meer dan een uur) 18. ... Pxe5 19. Df5† Kd8 20. Pxe5

(Het is nu moeilijk voor zwart nog een zinvolle zet te bedenken, maar de Rooi is [terecht uiteraard] pragmatisch) 20. ... Txg5 (verliest in principe, wit heeft twee pionnen meer, maar probeer maar eens 20 zetten in 300 seconden te doen; ik meende het toch te moeten proberen, om de partij een waardige afsluiting te geven) 21. Dxg5 Ld6 22. Pf3 De4 23. Dh4 Dxc2 24. Dxd4 Te8

(de stelling is ondanks het overwicht te moeilijk om op de automatische piloot te spelen. Ik had nu mijn aspiraties bij moeten stellen - remise zou ook voor het team geen ramp zijn geweest; helaas heb ik dat niet gedaan zodat ik tenslotte met 15 à 20 seconden voor drie zetten verloor. Gelukkig heeft het team zich kunnen handhaven, maar dit soort nederlagen bezorgen je toch altijd een kater. Het is niet "rechtvaardig". Daarom bedek ik de rest van de partij met de "mantel van het zwijgen".)
Einde analyse partij door Arent.

Colleen speelde na het remiseaanbod door. Haar tegenstander had minder tijd en als zij willen doorspelen dan spelen wij maar op het tijdvoordeel. Kort na het doorspelen, maakt wit een fout waardoor we een pion wonnen. Toen enige tijd later er nog een tweede pion kon worden geconsumeerd, keerden de kansen in ons voordeel. Toch zijn eindspelen met 4 torens en een aantal verspreide pionnen op het bord niet makkelijk (ook niet met pionnen voor). Colleen speelde de partij goed uit en in plaats van een half hadden we het volle punt. 1½ - 2½.

Aan bord 4 speelde Martin de Koning (met zwart) tegen Peter Uylings. Zoals ik al zei was de verwachting dat Martin het moeilijk zou krijgen en dat ik rekening moest houden met een verliespunt, maar het liep anders. Even de opening voor een idee van de stelling: 1. e4 g6 2. d4 Lg7 3. Pc3 d6 4. Le3 c6 5. Dd2 Pd7 6. Ld3 Pf6 7. Lh6 Lxh6 8. Dxh6 e5 9. dxe5 dxe5 10. Pf3 De7 11. 0-0-0 Df8 12. Dh4 Dg7 13. Pd2 b5

In deze stelling komt wit over de koningsvleugel en probeert zwart het initiatief op de damevleugel te krijgen/houden. Wit kreeg druk op de zwarte stelling, maar niet direct winnend. Op de 21e zet echter maakte de witspeler een fout, waardoor hij een pion verloor en kreeg zwart het actieve spel. In deze fase had wit het remise kunnen houden, maar door nog een onnauwkeurigheid en uitstekend spel van Martin kwam hij in grote problemen. Martin creeerde een winnende vrijpion en won de partij. Fantastisch! Prognose bijstellen. Stand 1½ - 3½ .

André speelde aan bord 5 met de witte stukken. Hij kreeg een stelling met een pion op de a-lijn en een dubbelpion op de c-lijn. Zijn tegenstander profiteerde heel handig van deze zwakte en in de tijdnoodfase wist hij een vrijpion op de c-lijn te krijgen, die voor André fataal werd. Stand 2½ - 3½

Op dat zelfde moment had Jaap, die eerder een stuk had geofferd op c2, goede kansen langs de c-lijn (zijn tegenstander had lang gerokeerd en de koning stond op c1). Nadat zijn tegenstander nog enkele foutjes maakte, kwam Jaap in het voordeel. Twee pionnen voor in een eindspel met K+T+L en 1 pion tegen Jaap K+T+P en 3 pionnen. Ik werd nog ongerust toen ik zag dat Jaap nog weinig tijd had en zijn tegenstander een uur meer. Ik zei dit tegen Jaap die mij gerust stelde en zei dat hij de partij wel binnen de tijd kon winnen. Inderdaad met nog vier minuten op de klok voor de gehele partij won hij de partij en de wedstrijd! Stand 2½ - 4½ in ons voordeel.

Alleen Sinclair "ploeterde" voort. Hij moest gedurende zeer lange tijd zijn stelling (met een pion minder en een dubbelpion) zeer secuur verdedigen om de remisebalans te behouden. Hierdoor verbruikte hij veel tijd en mijn verwachting was dat hij in de tijdnoodfase door zijn vlag zou gaan. Zijn tegenstander begon echter lang na te denken (we zijn nu ruim 6 uur aan het spelen), probeerde te forceren en maakte een blunder. Sinclair wikkelde koelbloedig af en zette zijn tegenstander mat (een zet eerder werd opgegeven). Iets teveel, maar een mooie uitslag om het seizoen af te sluiten. Met een etentje (op eigen kosten) bij de chinees hebben we het seizoen in een goede sfeer afgesloten. Volgend jaar weer KNSB!

Gedetailleerde uitslagen

Eindstand van de competitie

W.S.C. 1 is kampioen
De Wijker Toren 1 en Philidor Leiden 2 zijn gedegradeerd

Teamleider Peter Hamersma